日落了，「 隆！隆！隆」的搬運機聲再度嘎然響起，不用說，那是比黛祖母的身影，神氣活現的駛過部落巷道，經過族人的家門，好像一個標誌，記錄著比黛祖母每天的生活作息。(1)
部落裡的比黛祖母，已經高齡七十八歲了，印象中看到她時，她總是在屋前的大樹下輕鬆的坐著，臉上掛滿著的笑容對來來去去的族人噓寒問暖，一個讓人難以忘懷的部落長者。(2)
比黛祖母早年年輕守寡，含辛茹苦獨自拉拔子女長大，教養子女不論求學、成長，一路走來都非常用心，決不馬虎，她的堅毅與韌性流露出泰雅婦女能幹賢慧的標誌，多年來比黛祖母的故事在部落裡傳為美談。 (3)
比黛祖母的子女們希望她能到城市裡和他們一起生活，讓母親含飴弄孫飴享天年，然而，比黛祖母捨不得離開心靈依恃的部落，執意要住在山上過著自己喜歡的部落生活。(4)
她認為離開了部落，看不到寬闊的天地、巍峨的山嶺和明徹如鏡的溪水；吸不到新鮮的空氣；吃不到自己種的青菜；見不到像拉瓦、尤細和里慕依那樣的摯友；嚐不到尤命到山上獵到的飛鼠肉；更重要的是，離開了山上的家，離開了飼養成群的雞和每天陪伴她的狗，牽掛的心不是車水馬龍的繁華可以取代的事！(5)
比黛祖母愛唱歌，歌聲婉轉如鶯，十分悅耳，每逢部落裡舉行晚會活動時，比黛祖母常是合唱隊伍的主唱或領唱，唱起傳統歌謠時她的歌聲優美生動，令人側目。(6)
比黛祖母把歌聲帶入自己的生活，常常在工作的時候，嘴裡自然的哼唱，唱到激昂處，工作興致愈高；半夜熟睡時，口中喃喃唱起泰雅古調，就這樣在吟唱中進入夢鄉，將夢境與歌聲自然的匯合，隔夜問起，她卻說睡得好沉，夢的好香甜！如此境界，只有比黛祖母做得到！唱歌自然成為她的興趣，也為她的生活增添許多色彩。(7)
比黛祖母雖然年事已高，但她卻童心未泯，喜歡說笑、逗趣、講故事、敎唱歌謠---，所以，孩子們總喜歡圍繞在她身邊聽她講述部落小人物大故事。舉凡部落的遷移史、巴棍從樹上摔下來的故事、巴雅恩的求婚記、河邊的網魚記、古送喝酒車禍、巴杜和尤命打架的事------比黛祖母如數家珍，侃侃而談。(8)
比黛祖母喜歡和人談笑風生，尤其看到部落的孩子，他總喜歡摸著孩子們的頭，笑著說：「過來過來！嗯！這是我們比浩‧有命的孩子，也是我們自己的孩子，長得真好喔！加油啊，孩子」。比黛祖母釋放了期待的笑容，不論親屬關係是疏是親，她都視如己出。(9)
獨居的比黛祖母擅長規劃自己的生活，天氣晴朗時，到田園使命的工作，耕種、除草、施肥、----樣樣精通，中午在工寮燒飯、煮菜、休息再上工，田園裡的工作永遠做不完。(10)
睱時，比黛祖母賦閒在家，但她還是忙啊忙不完，不是縫補衣飾就是織布。她的織布機用了還在用，磯！磯！磯的織布聲陪伴她渡過人生好幾個年頭，織布匹、織毛毯、織衣裳-----，織了送給有緣人，送給親人做紀念，送給新娘子當嫁妝---努力的，細細的織缝，就這樣織了幾十年，比黛祖母的織線間緊緊的密合，彷彿和祖靈溝通的線路暢通無阻。(11)
比黛祖母住家後方有一塊空地，也算是她的所謂個人工作室，她常利用閒時栽種時令蔬菜，每天早晚忙著澆花、施肥又拔草----，採收的時候，比黛依祖母將成把的青菜一綑綑的掛在親友門前當嘗鮮的禮物，比黛祖母來過的蹤跡，讓人熟悉且溫暖。(12)
部落的人都知道比黛祖母是一個非常大方慷慨的人，每次家裡有訪客的時候，比黛祖母手腳俐落勤快，忙碌的招呼客人進房吃飯，幫客人裝飯成金字塔樣，然後殷勤的夾菜給客人，深怕怠慢人家。有時候家裡已經沒有飯了，比黛祖母還高興的招呼著「吃啊！吃啊！盡量的吃，別客氣了」 ，啊呦喂啊！比黛祖母的熱情，真的是超乎常人。(13)
那一年，部落來薩的母親過了，比黛祖母哭的像失去自己的家人一樣的悲傷，就這樣陪伴家屬從早上到午夜，或協助伙食，或陪伴、或安慰，或心靈支持，她總和喪家共患難同悲喜同靜默而不離身。比黛祖母對部落裡所有的人親切如依，凡事她總是拿捏分寸，進退得宜。(14)
而今，比黛祖母已經年過九十歲高齡了，這幾年已少見她的蹤影穿梭部落巷道，然而她還是每天忙著整理菜園、忙家務，雖然舉步蹣跚、背駝、皺紋刻痕漸深，然而，一樣的笑容，一樣的氣定神閒，部落族人都說：「最好比黛祖母被祖靈遺忘，這樣我們可以永遠和她生活在一起！」(15)
Smru Gaga qu qutux bnkis
Sobeh gbyan la, mhutan wagi la, 「long！long！long！」maha hniyang na turaq pupu, krahu balay hniyang nya, ana ima baq, qasa ga kaku na yaki Pitay ay, cyux mtlokah balay pwah sa tetuqi na awsa qalang, pwah sa ngasan ssquliq, yang balay qutux ptasan, bbiru kya qu pzwagan qutux ryax na yaki Pitay. (1)
Qalan ga cyux maki qutux yaki Pitay, Pitu pgan mspat kawas nya la. Ktan kryax yaki Pitay ga, blaq nya mtama sa lingan qhuniq qu syaw na beh ngasan. lhbaw iyan inlungan nya mtama, msyaq nya krryax ru tmubun sa ssquliq na qalang uziy, kinblaq balay yaki Pitay qasa, ini nbah balay zngyan qu yaki Pitay qasa hiya ay. (2)
Yasa balay mrkyas kya na yaki Pitay qa, wayan mhuqin mlikuy nya la, siqan balay ay. Nanu yasa ku, hiya nanaq si kinlokah mlaxan payat llaqi, m'buq balay ki. t'arin mqwas biru lelaqi ru n'gyut krahu ga , 'nblequn nya balay klhangan kwara, mtlokah balay inlungan nya, nanu yasa, ana ima lalu baq yaki Pitay ga strahu naha iyan. (3)
Llaqi yaki Pitay ga, smoya balay yaya naha gmlu musa mcqun mqyanux hugan , aki musa mblaq mhngaw kya, sgalu naha balay yaya naha kiy. Aw ga, yaki Pitay hiya ga, ini nbah thiriq qalang inlungan nya hya, cinwaya balay rgyax. (4)
Lmnglung inlungan na yaki Pitay ga : 「Pyaran qalang lqa, ungat glaban rhyan ktan; ungat wagiq rgyax ktan, ini nbah ktan uziy qu smyax na qsyaq llyung ru kinblaq insuna babaw rhyan； ana uziy ga , ungat qu rmatun tbihi pnuhi nanaq; pyaran qalang lga, musa s'nun balay rawin Lawa、Yusi ki Rimuy la ; aw ru, iyat nbah tlaman yapit tniriq na Yumin hiya ; hazi uzi ga, pyaran ngasan rgyax lga, sn'anan na ngngta ru hozin ga, phswa balay uziy la, sn'inu inlungan ga ungat ana nanu musa hmenas 'nkuhun qasa hiya la. (5)
yaki Pitay ga smoya balay mqwas, hyuci hniyang nya yang balay qbhniq rgyax, ana ni msli mlahuy kwarw ssquliq qalang ga, yaki Pitay ga, hya tegleng mmaras hmwaw mngayuq mqwas, yaqu
mqwas qwas na Tayal yaki Pitay hiya lga, yang balay buq na hzing, sbing balay pawngang , ana ima mung ga, mskraya hmkangi hniyang kwara squliq ay. (6)
qwas na yaki Pitay ga, rerasun nya mblaq mqyanux cinbwanan nya. kryax mtiyaw yaki Pitay ga, ini hngaw balay mqwas, glgan nya mqwas mtiyaw. mqas balay mqwas ru mtlokan mtiyaw uzi.
mrapa m'abi lhgan ga, nqwaq ni yaki Pitay ga, smhun qwas na snbilan inkholan, sun qani mita lga, sikta helaw balay cyux mspi qu yaki Pitay la. mspi yaki, mqwas yaki, spi ru qwas ga mstnaq tuqi la. kinsasan pqutan ku yaki lga , kman maha：「blaq balay 'nabi ru sbing uzi spi mu.」 talagay wah！oya balay yaki Pitay hiya, nanaq hiya baq maha kya. sun maha mqwas qwas ga, spyang nya balay ru kinblaq balay qnkyanux na yaki Pitay ay. (7)
yaki Pitay ga bnkis la, aw ga, inlungang nya ga myang balay sa mrkyas 'laqi, blaq nya mcisan、 smsyaq 、 pnqzyu zyaw ru pzbaq mqwas. Nanu yasa qu, llaqi qalang ga, smoya maylahuy lligay na yaki Pitay, mong sa ziyaw na squliq qalang.
Kwara ziyaw na knbaxan wayan、 zyaw na mhutaw Bakung、musa smiyay Payas、 tmuba qulih Yukan、 mbusuq mtakuy Kusun、ru zyaw na mtciriq Batu ki Yumin-------yaki Pitay ga, baqun nya lmpu pnqzyu kwara, hutu mowyay mhoqin msyaq mong kwara llaqi qalang . (8)
sblayqan nya kwara squliq yaki Pitay qasa, mita llaqi qalang ga, zbingan nya qba ru bhayay nya tunux, msyaq kmayal maha:「wah！wah！wah！wah sqani laqi, laqi qani ga laqi ni Pihaw Yuming myan, laqi myan nanaq ay, talagay kinbetunux oy！ lokah ki laqi！」 yaki Pitay ga memaw myang mlaka msyaq mita llaqi, ana ima laqi ga, iwan na laqi nya nanaq kmita kiy. (9)
baq smpun qqyanux nya nanaq yaki Pitay hya . blaq kayan ga, ini balay hgaw musa mtlokah mtiyaw qmayah kryax, ana muhi、 tmabul、qmumah ru smi heryun ga--- sun maha zyaw na qmayah ga, ungat ini nya baqi kwara, qlyan lga phapun mami matan nya yahu ru wasiq, mhngaw cikay lru mtiyaw lozi, maki qmayah ga, ungat hwangan nya. (10)
kruma tmluh maki ngasan yaki Pitay ga, si loy mtzyaw zyaw na ngasan, iyat smaqis llukus ga, tminu pala zyaw nya. kulu nya tninun ga, bsyaq iyan la, mucing nya mkrakis ru metaq misuq qani bnkis ga , turung！turung！turung！ maha mngayuq tminun kryax , tminu pala、 tminun lukus、 biqan nya squliq 、 biqan nya lpyung、 biqan nya mmusa squliq na knerin, mblaq tminun ki smaqis, mopuw msyaw kawas wa haynasun la, tminun ki wayay ga ini pzalah kryax, myang tuqi nya ki Utux bbinkesan, si way mshyu kya . (11)
suru na ngasan yaki Pitay ga, cyux qutux rhyan pnhyun nya tbihi. mezbuq sa ini slwan na kayan ga, mtuliq yaki Pitay musa muhi、pqsya、qmumah----, helaw balay yaki Pitay hiya. lmamu tbihi lga, qsugun nya kwara llpung ru rrangi, spqaya nya blihun squliq, qnplan ni yaki Pitay ga, baqun naha kwara, yalaw gi yaki Pitay ga maras kraho na gnalu, snkiluh balay inlungan squliq. (12)
ana ima lalu baq, yaki Pitay ga mhuway balay. kryax kya ku mwah mcisan ngasan ga, helaw balay yaki Pitay hya. tpihun nya kwara squliq wah maniq ngasan , smaki mami ga ss'un nya qu pyatu, lmamu ramas, qsugun nya miq kwara maniq qu squliq, ana ungat mami nya lga, si qehul maha : 「qaniq ！qaniq ！qeri maniq mami, laxi ksayux！」, talagay yaki Pitay, msyaw balay huway nya hiya la. (13)
cyux qutux kawas, wayan yaya Lasa la, moyay balay mohoqin mngilis yaki Pitay hiya, yaqih nya balay llungun zyaw na shoqin na rangi nya yaya Lasa qasa. t'aring mezbuq ru skabengi, yaki Pitay ga si gmluw rmaw tmahoq ramat niqun、snbes 、 smkiluh ru smru inlungan squliq, si gluw mngilis gluw qmtux inlungan uzi, ini pskura ana cikay. yaki Pitay ga baq balay Gaga 'tayal, ini nbah phmut ay. (14)
misu qani ga, qeru pgan qu kawas na yaki Pitay la, wa ini kta hazi ku qnplan nya maki sa tuqi qalang la, aw baq si tkmu mtzyaw yasay ngasan nya, ana ini klokah kakay nya、mbukut cikay turu nya ru mgegyut zziq qu kuku rqyas nya, aw ga, spsyaq ni yaki Pitay ga cyux si kyasa kya, kaku nya ga , blaq balay ktan ay.
nanu yasa ga, kwara squliq na qalang ga kmayan maha ：「pyan blaq ga zngyan na Utux qu yaki Pitay qani , aki ta mqas mzqun mqyanux krryax kwara ta.」 (15)
留言列表
